بسم الله الرحمن الرحیم
پیشاپیش عیدتان مبارک باد
بحث ادب از میان بحث های اخلاقی تربیتی؛ شاخه و برگ های زیادی دارد. از بیان مکارم اخلاقی و چگونگی برخورداری از آن گرفته، تا بیان رذائل اخلاقی و شیوه مبارزه با آنها. مصداق های آن نیز مختلف است از جمله تربیت و ادب فرزند و دانش آموز و ...
اما در اهمیت برخورداری فرزند و دانش آموز از ادب که با تربیت صحیح امکان پذیر است. باید گفت همان طوری که باید برای مؤدب بودن آنها تلاش کرد، باید با پیش نیازهای آموزش و پرورش بخش؛ مربی و استاد، نیز آشنا باشیم تا از افراط و تفریط در این مورد نیز پرهیز شود و خدای ناکرده تاریخ ... تکرار نشود.!
از این رو یکی از این باید ها و نباید ها آشنایی با روانشناسی کودک است که مسئولان تربیتی و مربیان عزیز لازم است بیشتر توجه فرمایند.
گفته نشود در حدیث آمده است: «الولد سید سبع سنین» پس باید با بچه با ملایمت رفتار شود؟
پاسخ اینکه: تمام آموزش ها؛ حد و مرزی دارد. اینکه ما بگوییم فرزند را باید آزاد گذاشت هر کاری دلش می خواهد بکند و هر چه می خواهد بگوید! این سخن، برداشت اشتباه از روایت است.چرا که هیچ صاحب عقلی اجازه نمی دهد پدر و مادر بازیچه دست فرزند باشد.
قبل از نمونه سرزنش روایی این عمل، بنحو اشاره این تذکر لازم است که علاوه بر عاق والدین عاق فرزند نیز داریم.
در روایتی از امام حسن عسگری علیه السلام آمده:
بی باکی و دریدگی فرزند نسبت به پدر خویش در کودکی در بزرگی او را به نافرمانی نارضایتی پدر می‌کشاند. بحارالانوار جلد ۷۵ صفحه ۳۷۷
جُرأةُ الوَلَدِ عَلى والِدِهِ فی صِغَرِهِ تَدعُو إلَى العُقوقِ فی کِبَرِهِ؛
گستاخى فرزند بر پدر خود در خُردى، به عاقّ او در بزرگى انجامد.
این روایت گویایی وجود داشتن حد و مرز حتی برای ملایمت و نرمی است حتی در مورد فرزند کوچک و نو آموزان عزیز و نیز خواسته به ما بفهماند که باید از بی باکی و دریدگی فرزند جلوگیری شود و با آن مبارزه کنیم.
برعکس متأسفانه آنچه ما در جامعه می بینیم خلاف این آموزه دینی وجود دارد یعنی بسا طنز ها و حکایت ها؛ مشاهده می‌شود، که بوی اشاعه فحشاء آن بیشتر است تا شادی آفرینی هدف دار آن؛ که برای شاد نگه داشتن مردم لازم است.
سؤال : چنانچه گفته شود پدر و مادر اعم از نسبی یا معنوی و فرهنگی؛ باید این نمونه ها طنز ها و لطیفه ها را بداند تا اگر خدای ناکرده فرزند یا دانش آموز آن ها؛ چنین گفتاری را به میان آورد؛ چنین سخنان را، حمل بر نبوغ فکری فرزند و دانش آموز نکنند، و پیش از این اتفاق؛ خود را برای برخورد صحیح با چنین موضوعی آماده کرده باشند؟
پاسخ اینکه : بعضی از افراد در جامعه هستند که یا عقلشون نمی رسد و آمادگی چنین برداشتی را ندارند و یا عمدا این سوژه ها را برای خود نشان دادن بکار می گیرند. بنابراین مطرح کردن این گونه طنزها و لطیفه ها در ملأ عام و بین مردم عادی کار درستی نیست. بلکه جای این گونه سخن ها در آموزش ضمن خدمت مربیان و کلاس سبک زندگی و فرزند پروری است؛ آن هم با پس و پیش آن! یعنی ابتدا بستر سازی اولیه انجام شود و در آخر هم پیام توضیح داده شود و از آن نتیجه گیری شود.
نمونه راهکار تربیتی هشداری
از این رو می بینیم برترین آموزش رفتاری بر گرفته از روانشناسی کودک را؛ حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها و حضرت امیرالمومنان علی علیه السلام و قبل از آن ها پیامبر اکرم (ص) و همسر گرامی او حضرت خدیجه کبری سلام الله علیها شته‌اند که فرزندانی مؤدب و دارای مکارم اخلاقی و به دور از رذائل اخلاقی تربیت کرده اند.
نتیجه اینکه برای دچار مشکل نشدن خود و فرزندانمان باید ابتدا با قرآن و سپس با سخنان به سیره معصومان علیهم السلام آشنا باشیم.
انشاء الله در ایام آتی به مناسبت پیش رو. به نمونه‌ای از آن ها در همین اطلاع رسانی و وبلاگ فرهنگ سازان حجت بن الحسن (عج) ارسال خواهد شد و پس از ورود اطلاعات مشاهده چشم انداز آن در کانال : https://eitaa.com/madresehtalim.
والسلام مرتضوی
برچسب:
- مکارم اخلاقی و چگونگی برخورداری از آن
- رذائل اخلاقی و شیوه مبارزه با آن ها
- ادب فرزند و دانش آموز
- عوامل عاق والدین
- عاق فرزند
